Muhafazakâr moda, son birkaç yıldır global moda endüstrisinin ilgisini çeker hale geldi. İtalyan modaevi Dolce & Gabbana’nın ilk kez 2016’da başörtüsü ve ferace koleksiyonu hazırlamasıyla başlayan furya, irili ufaklı pek çok markanın muhafazakâr modanın başına üşüşmesiyle hızına hız katıyor. Lüks markalar, defilelerinde başörtülü modellere yer vererek yeni müşterilerini markalarının kapısından içeri davet ediyorlar. Vaat büyük: “Kadınlar buyurun, burada hepiniz için bir şey var!” İşin aslıysa, modanın kendine yeni bir “ekmek kapısı” bulması. Rakamlar da bunu doğruluyor zaten. Dünyadaki Müslüman nüfus, 2016’da kıyafete 254 milyar dolar harcamış. 2022’de bu rakamın 373 milyar doları bulacağı tahmin ediliyor.
Küresel düzlemdeki bu gelişmeler, Türkiye’de de karşılık buluyor elbette. Bu hafta sonu Zeytinburnu’nda açılan, dünyanın ilk kadın ve muhafazakâr alışveriş merkezi olma iddiasını taşıyan Zeruj Port AVM, modanın fırsatçılığıyla, dinbazların cinsiyetçiliğini aynı çatı altında buluşturuyor. İçinde ezan okunan bu AVM’de sadece kadın ve çocuk ürünleri satılırken, buranın kadınlara özel olduğu vurgulanıyor.
Zeruj Port’un sahibi, muhafazakâr alışveriş festivalleriyle tanınan Instagram fenomeni Zehra Özkaymaz (nam-ı diğer Zeruj), amacının kadınla erkeği ayrıştırmak değil, kadını yüceltirken erkeklerin de işini kolaylaştırmak olduğunu ifade etmiş. Sınırları belirlenmiş “pembe” bir kamusal alan, olsa olsa toplumsal cinsiyetin dayandığı iktidar rejimini sağlamlaştırır ve böylece de ataerkinin ekmeğine yağ sürer. Özkaymaz haklı yani, bu durumda erkeğin işi kolaylaşır.
Tüketim adı altında insanları birleştireceklerini söylerken tüketimi, iletişimin maskesi olarak nitelendirmesiyle de niyetini apaçık ortaya koyuyor. Maskenin altından neler neler sırıtmıyor ki? Dini sermayeye dönüştürmek, kadının tek vasfının tüketim olduğu varsayımıyla kadını kimliksizleştirmek, cinsiyetçiliği derinleştirmek...
Pembe AVM, iktidarın, kadını aileye eşitleyen tutumunun da yanında. Kadınların buraya eşleriyle birlikte girebilecekleri ifade edilirken, AVM kapısında evlilik cüzdanı kontrolü yapılıp yapılmayacağı tam bir muamma. Henüz çok taze bir girişim olduğu için bazı belirsizlikler var tabi. Özkaymaz da bunların farkında olacak ki, önce dünyanın tek kadın AVM’si olarak duyurduğu Zeruj Port’u, son Instagram paylaşımında bir kadın başarı hikâyesi olarak paketledi ve sundu. Uzun mesajının sonuna kondurduğu #tekmillet etiketi ve Türk bayrağı emojisi, her hanedeki kadını milli duygularla alışverişe koşturacak kadar ciddi bir etkiye sahipti!
*13 Mayıs 2018 tarihinde Cumhuriyet PA7AR'da yayınlandı.
No comments:
Post a Comment